با برگزاری اولین انتخابات پارلمانی پس از سقوط صدام حسین، پستهای کلیدی در بغداد محل مناقشهی احزاب و مشخصاً سه جریان شیعه، سنّی و کردها بودهاند. در واقع هر سه جریان نامبرده به این نتیجه رسیدند که باید حکومتی ائتلافی و بر اساس کرسیهای پارلمانی تشکیل شود تا تنشهای قومی و مذهبی کمرنگتر شود.جریان شیعه که طبیعتاً صاحب بیشترین کرسیهای پارلمانی است پست نخستوزیری را که مهمترین منصب حکومتی هم به شمار میآید را سهم خود میداند، جریان سنّی هم که بعد از شیعیان همواره جایگاه دوم را از آن خود کردهاند خواهان دومین پست مهم یعنی ریاست پارلمان هستند و کردها هم از همان اول پست سیاسی و تشریفاتی ریاست جمهوری را حق خود دانستهاند. اما آنچه مدنظر من است، بحث و مناقشهی کردها بر سر پست ریاستجمهوری است.
پس از اولین انتخابات و زمانی که مشخص شد پست ریاستجمهوری به کردها میرسد، دو رهبر کردها که بیشترین کرسیها را هم کسب کرده بودند توافق کردند که جلال طالبانی رهبر اتحاد میهنی اولین رئیسجمهور عراق شود و در قبال آن پست ریاست اقلیم کردستان هم به مسعود بارزانی برسد، تا زمانی که طالبانی در قید حیات بود این توافق همچنان پابرجا بود اما با فوت طالبانی و کاهش شدید کرسیهای اتحاد میهنی که نتیجهی انشقاق حزبی و تنش خانوادهی طالبانی بود و البته افزایش کرسیهای حزب دموکرات باعث شد که دیگر حزب دموکرات خود را پایبند به این توافق نداند و حتی بعضاً بالاترین پست کردها در بغداد را حق خود بداند.
در انتخابات اخیر اتحاد میهنی با رهبری بافل طالبانی پسر ارشد جلال طالبانی به میدان آمد. بافل طالبانی در واقع حالا نفر اول حزب محسوب میشود و همهی مخالفان درونحزبی ازجمله پسرعمویش لاهور شیخ جنگی و هوادارانش را از حزب اخراج کرد و با رویکردی نو پا به عرصهی سیاسی عراق نهاده است. بافل طالبانی همچنان معتقد است که برهم صالح بهترین گزینه برای پست ریاستجمهوری محسوب میشود؛ در واقع او میداند که برهم صالح بهتر از هرکسی میتواند آرای لازم در پارلمان را کسب کند. از سویی دیگر حزب دموکرات هم بهترین گزینهی خود را برای این پست هوشیار زیباری دید که یک دوره، وزیر دارایی و پیشتر وزیر امور خارجهی عراق بوده است. حزب دموکرات خیلی زود با رایزنیهای سیاسی، جریان صدر و جریان سنّی نزدیک به محمد حلبوسی رئیس پارلمان را مجاب کرد که به کاندیدای مورد نظر حزب دموکرات رٲی دهند، اما دادگاه فدرال عراق صلاحیت هوشیار زیباری را به دلیل پروندهی فساد اقتصادی زیباری در دوران وزارت، برای پست ریاستجمهوری تٲیید نکرد. در این بین سیگنالهایی از طرف بارزانی برای طالبانی فرستاده شد که اگر اتحاد میهنی غیر از برهم صالح کاندیدای دیگری در نظر بگیرد شاید حزب دموکرات از معرفی کاندیدا برای ریاست جمهوری صرف نظر کند. کاندیدای مد نظر حزب دموکرات «فواد معصوم» بود که یک دوره بعد از جلال طالبانی رئیس جمهور عراق بوده که اتفاقاً بسیار ضعیف ظاهر شده بود. این درخواست حزب موکرات با مخالفت بافل طالبانی همراه شد. در واقع بافل دو هدف داشت اول اینکه میخواست قدرت و نفوذ خود را به حزب دموکرات و مخالفان دورنحزبی نشان دهد و دوم اینکه یکی از رهبران کاریزمای اتحاد میهنی یعنی برهم صالح را از اقلیم کردستان دور کند. اما حالا حزب دموکرات نمیخواهد به این راحتی قافیه را به اتحاد میهنی و مخصوصاً به یکی از سرسختترین مخالفان خود در اقلیم کردستان ببازد و یک کاندیدای دیگر معرّفی کرده، ریبر احمد که وزیر داخلی اقلیم کردستان و مسؤول حفاظت و اطلاعات حزب دموکرات بوده را بهعنوان کاندیدای خود معرّفی کرده است. بعد از این تحولات بافل طالبانی شخصاً عازم بغداد شد و از نزدیک با همهی جریانهای شیعه و سنّی، کنسول آمریکا، مقامات ایرانی و حتّی مقامات برخی از کشورهای عربی هم به رایزنی پرداخت تا به یک پیروزی استراتژیک در مقابل حزب دموکرات برسد. به نظر میرسد با توجه به اینکه در جریان صدر هم شکّ و گمان به نسبت کاندیدای حزب دموکرات درست شده است و اینکه ایران و آمریکا و بیشتر کشورهای همسایهی عراق هم که هر کدام به نوعی در این بازی نقش دارند موافق برهم صالح باشند در نهایت و به احتمال زیاد بافل طالبانی برندهی این بازی خواهد بود.
نظرات